Z chwilą zawarcia związku małżeńskiego pomiędzy małżonkami powstaje co do zasady majątkowa wspólność małżeńska. Wspólność ta jest szczególnym rodzajem współwłasności łącznej, która wygasa dopiero w momencie ustania małżeństwa, tj. rozwodu, separacji lub śmierci jednego z małżonków. Przyjmuje się, że udziały małżonków w majątku dorobkowym są równe. Każdy z małżonków może mieć także majątek osobisty, w skład którego wchodzą przykładowo przedmioty nabyte przed zawarciem małżeństwa, przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę, spadki i darowizny (chyba że spadkodawca lub darczyńca przekazał je dla obojga małżonków).
Zazwyczaj do podziału majątku pomiędzy rozwiedzionymi małżonkami dochodzi w ramach osobnego procesu, wytoczonego po uprawomocnieniu się wyroku rozwodowego. Sąd może także dokonać podziału majątku wspólnego w trakcie sprawy rozwodowej – na wniosek złożony przez co najmniej jednego z małżonków.
W celu podzielenia majątku wspólnego (już po zakończeniu sprawy o rozwód), należy złożyć wniosek o podział majątku do sądu rejonowego właściwego według położenia dzielonego dobytku.
Wniosek o podział majątku wspólnego należy opłacić w kasie sądu lub przelewem na konto dochodów budżetowych (numery kont znaleźć można na stronach internetowych sądów). Opłata ta wynosi 1000 zł lub 300 zł, gdy wniosek zawiera zgodny projekt podziału majątku.
Planując wydatki związane z przeprowadzeniem sprawy o podział majątku warto uwzględnić także koszty opinii biegłego rzeczoznawcy, który na zlecenie sądu wyceni wartość rynkową majątku (np. wspólnego mieszkania).
Jak już wskazano, przyjmuje się, że udziały małżonków w majątku wspólnym są równe. W trakcie sprawy o podział majątku wspólnego można jednak domagać się ustalenia, że jeden z małżonków w większym stopniu przyczynił się do powstania tego majątku, dążąc do tego, by wspólny majątek podzielić w oparciu o nierówne udziały (np. 25% i 75%).
Postępowania o podział majątku nie trzeba przeprowadzać bezpośrednio po zakończeniu sprawy rozwodowej, ale warto pamiętać, że z upływem czasu ciężej odszukać lub odtworzyć potrzebne dokumenty co sprawia, że postępowanie w sądzie przedłuża się i wiąże się z coraz większymi kosztami.
Należy pamiętać, że powyższe opracowanie zawiera jedynie ogólne zasady dotyczące podziału majątku wspólnego małżonków i nie może zastąpić porady prawnej.
Jeżeli szukają Państwo specjalisty z zakresu prawa rodzinnego zapraszamy do współpracy z naszą Kancelarią.
adw. Joanna Kalandyk